Σύγκρουση ή ανεκτικότητα, συνεργασία ή εναντίωση, αγάπη ή μίσος – αυτά είναι τα ερωτήματα της καθημερινής ζωής αλλά και των διεθνών υποθέσεων. Σε αυτό το άρθρο, που χρονολογείται από την άνοιξη του 1966, ο Λ. Ρον Χάμπαρντ εξετάζει το ερώτημα: Όταν ένα άτομο είναι αποδέκτης μίσους, ποια είναι η απάντηση για την ευτυχία του ατόμου;

Το δυσκολότερο καθήκον στον κόσμο είναι να εξακολουθούμε να αγαπάμε τους συνανθρώπους μας παρά τους λόγους για τους οποίους δε θα ’πρεπε να τους αγαπάμε.

Και το αληθινό σημάδι πνευματικής υγείας και μεγαλοσύνης είναι το να συνεχίσουμε να τους αγαπάμε.

Για όποιον μπορεί να το πετύχει αυτό, υπάρχει αστείρευτη ελπίδα.

Για όσους δεν μπορούν, υπάρχει μόνο λύπη, μίσος και απόγνωση. Και δεν είναι αυτά τα στοιχεία που συνθέτουν τη μεγαλοσύνη ή την πνευματική υγεία ή την ευτυχία.

Είναι μεγάλη παγίδα το να ενδίδεις όταν σε προκαλούν να φερθείς με μίσος.

Υπάρχουν εκείνοι που σε διορίζουν εκτελεστή τους. Μερικές φορές χρειάζεται να δράσουμε εναντίον κάποιου για χάρη της ασφάλειας των άλλων. Αλλά δε χρειάζεται να τον μισούμε κιόλας.

Το να κάνεις το καθήκον σου χωρίς να εξοργίζεσαι με τους άλλους που προσπαθούν να σ’ εμποδίσουν είναι σημάδι μεγαλοσύνης καθώς και πνευματικής υγείας. Και μόνο τότε μπορείς να είσαι ευτυχισμένος.

Η επιδίωξη κάθε επιθυμητής αρετής στη ζωή είναι ένας ευγενικός σκοπός. Και η αρετή εκείνη που είναι πιο δύσκολο ν’ αποκτήσουμε –και που συνάμα είναι και η πιο αναγκαία– είναι το ν’ αγαπάμε τους συνανθρώπους μας, παρά τις όποιες αφορμές να πράξουμε το αντίθετο.

Αν υπάρχει κάποια άγια αρετή, αυτή δεν είναι το να συγχωρείς. Η «συγχώρεση» αποδέχεται την κακία της πράξης. Δεν υπάρχει λόγος να την αποδεχτείς. Επιπλέον, χρειάζεται να χαρακτηρίσεις μια πράξη ως κακή για να τη συγχωρέσεις. Η «συγχώρεση» είναι μια ενέργεια πολύ κατώτερου επιπέδου και έχει μάλλον επικριτικό χαρακτήρα.

Αληθινή μεγαλοσύνη σημαίνει απλώς ν’ αρνείσαι να αλλάξεις στάση, παρά τις κακόβουλες πράξεις εις βάρος σου – κι εκείνος που είναι στ’ αλήθεια μεγαλόψυχος αγαπάει τους συνανθρώπους του επειδή τους καταλαβαίνει.

Στο κάτω κάτω, βρίσκονται όλοι στην ίδια παγίδα. Κάποιοι έχουν ξεχάσει αυτό το γεγονός, κάποιοι έχουν τρελαθεί εξαιτίας του, κάποιοι άλλοι ενεργούν σαν εκείνους που τους πρόδωσαν. Αλλά όλοι τους βρίσκονται στην ίδια παγίδα, μηδενός εξαιρουμένου – οι στρατηγοί, οι οδοκαθαριστές, οι πρόεδροι, οι παράφρονες. Ενεργούν με τον τρόπο που ενεργούν επειδή όλοι υπόκεινται στις ίδιες σκληρές πιέσεις αυτού του σύμπαντος.

Κάποιοι από εμάς, παρ’ όλο που υπομένουμε τις ίδιες πιέσεις, εξακολουθούμε να κάνουμε τη δουλειά μας. Κάποιοι άλλοι έχουν από καιρό υποκύψει και ωρύονται, βασανίζουν και καμαρώνουν σαν τρελές ψυχές που είναι.

Μπορούμε τουλάχιστον να κατανοήσουμε το γεγονός ότι η μεγαλοσύνη δεν πηγάζει από άγριους πολέμους ή από το να είσαι γνωστός. Πηγάζει από το να διατηρείς την αξιοπρέπειά σου, να συνεχίζεις να βοηθάς τους άλλους ό,τι κι αν κάνουν ή σκέφτονται ή λένε, και παρά τις όποιες βάρβαρες πράξεις εναντίον σου. Πηγάζει από το να συνεχίζεις την πορεία σου χωρίς ν’ αλλάζεις τη βασική σου στάση απέναντι στον Άνθρωπο.

Απ’ αυτή την άποψη, η αληθινή μεγαλοσύνη εξαρτάται από την απόλυτη σοφία. Οι άνθρωποι κάνουν αυτά που κάνουν επειδή είναι αυτό που είναι: παγιδευμένα όντα, συνθλιμμένα κάτω από έναν αβάσταχτο ζυγό. Κι αν έχουν τρελαθεί και διατάζουν την ισοπέδωση ολόκληρων κρατών λόγω εσφαλμένης ερμηνείας των καταστάσεων, ακόμη και τότε μπορούμε να κατανοήσουμε το γιατί και μπορούμε επίσης να κατανοήσουμε την έκταση της παραφροσύνης τους. Γιατί θα πρέπει ν’ αλλάξουμε τη στάση μας και να αρχίσουμε να μισούμε, επειδή οι άλλοι έχασαν τον εαυτό τους και η μοίρα τους είναι πολύ σκληρή για να την αντιμετωπίσουν;

Η δικαιοσύνη, ο οίκτος, η συγχώρεση, όλα αυτά είναι ασήμαντα μπροστά στην ικανότητα να μην αλλάζουμε στάση παρά τις όποιες αφορμές ή τις επιταγές να το κάνουμε.

Πρέπει να αναλαμβάνουμε δράση, πρέπει να διαφυλάσσουμε την τάξη και την ευπρέπεια, αλλά δε χρειάζεται ούτε να μισούμε ούτε να ζητάμε εκδίκηση.

Είναι αλήθεια ότι τα όντα έχουν αδυναμίες και διαπράττουν λάθη. Ο Άνθρωπος είναι κατά βάση καλός αλλά μπορεί να δράσει με κακό τρόπο.

Δρα με κακό τρόπο μόνο όταν αυτά που κάνει, για χάρη της τάξης και της ασφάλειας των άλλων, γίνονται με μίσος. Ή όταν βασίζει τους κανονισμούς του μόνο στην ασφάλεια του ιδίου, χωρίς να λαμβάνει υπόψη του κανέναν άλλο· ή, ακόμη χειρότερα, όταν οι ενέργειές του πηγάζουν καθαρά από μια τάση για σκληρότητα.

Το να μην έχεις καθόλου τάξη είναι παράλογο. Αρκεί να ρίξουμε μια ματιά στα υπάρχοντα και στο περιβάλλον ενός παράφρονα για να το καταλάβουμε. Ο ικανός άνθρωπος έχει τα πράγματά του σε τάξη.

Όταν σε μια φυλή κυριαρχεί η βαρβαρότητα εν ονόματι της πειθαρχίας, τότε αυτή η φυλή έχει διδαχθεί να μισεί. Κι αυτή η φυλή είναι καταδικασμένη.

Το πραγματικό μάθημα είναι να μάθεις ν’ αγαπάς.

Όποιος θέλει να περάσει τη ζωή του χωρίς να πάθει ούτε μια γρατζουνιά θα πρέπει να το γνωρίζει αυτό.Ποτέ μη χρησιμοποιείς κάτι που σου έκαναν ως αφορμή για να μισήσεις. Ποτέ μη ζητάς εκδίκηση.

Χρειάζεται αληθινή δύναμη για ν’ αγαπάς τον Άνθρωπο. Και να τον αγαπάς παρ’ όλες τις προκλήσεις που σε ωθούν να κάνεις το αντίθετο, παρ’ όλες τις αφορμές και όλους τους λόγους για τους οποίους δε θα ’πρεπε να τον αγαπάς.

Η ευτυχία και η δύναμη διαρκούν μονάχα όταν δεν υπάρχει μίσος. Το να μισείς είναι από μόνο του ο δρόμος προς την καταστροφή. Το ν’ αγαπάς είναι ο δρόμος προς τη δύναμη. Το ν’ αγαπάς, ό,τι κι αν έχει συμβεί είναι το μυστικό της μεγαλοσύνης. Και μπορεί κάλλιστα να είναι το μεγαλύτερο μυστικό σ’ αυτό το σύμπαν.